Бугун дунёнинг энг яхши боксчини мағлуб этган, Қирғизистонда туғилган, қонида молдав ва корейс қони оқаётган россиялик боксчи Дмитрий Бивол ҳақида ҳикоя

Дмитрий Бивол. Замонамизнинг энг яхши боксчисини, жамоасидан бошқа ҳеч ким ишонмаётган бир вақтда, унинг устига Америкада мағлуб этди. Ўзбекистонлик кўплаб бокс иҳлосмандлари унинг ғалабасига умид билдиришди… Лекин Канелонинг мағлуб бўлишини тасаввур қила олмайдиганлар бисёр эди. Бивол уддалади. Бу ғалабани ўз боксчиларимизникидек қабул қилдик. Негаки, Дима проф боксдаги юлдузларимиз билан жамоадош, тайёргарликнинг бир босқичини юртимизда олиб борди, спаррингларни Исроил Мадримов билан қилди, ҳудуд ва менталитет жиҳатидан ҳам бизга анча яқин. Бу жангда факт, ном, тажриба, сиёсат “дамини олди”. Бу жангда балки бутун дунёга қарши чиққан яхши жамоанинг катта ишончи ғалаба қилди. 

Яқин ўтмишдан боксга меҳр қўйганлар Сауль Альвареснинг қандай мағлуб бўлганини ўз кўзлари билан кўришди. Қуйидаги материалимизда Америкада дунёнинг энг яхши боксчиси устидан ғалаба қозонган россиялик тўғрисида билганларимизни ўртоқлашамиз.

“Мен – россияликман!”

Дмитрий Бивол 1990 йил Қирғизистоннинг Токмак шаҳрида дунёга келган. Дмитрийнинг миллати, нега бошқа давлатга кўчиб ўтгани ҳақида саволлар жуда кўп берилади. 

"Онам - корейс, дадам - молдавалик. Мен Қирғизистонда эмас, Совет Иттифоқида туғилганимга ишонаман. Ўшанда қулаш арафасида турган бўлса ҳам, бу катта давлат эди. Онам фақат рус тилини билади. Дадам болалигида молдаванча гапирарди. Саккизинчи синфдан бошлаб у бутун оиламиз каби фақат рус тилида гапиради. Мен ўзимни доим совет одамидек ҳис қилганман. Қирғизистонда деярли ҳамма русча гапирарди. У ердан Россияга кўчиш шаҳарни ўзгартиришга ўхшайди. Ҳеч қандай тил тўсиғи ва менталитет ўзгариши йўқ эди. Айниқса, мен ўша пайтда кичкина эдим. Кўчиб ўтиш мен учун ҳам, ота-онам учун ҳам осон эди", - дея жавоб берган Бивол.

Дмитрий 6 ёшидан бошлаб бокс билан шуғулланган. Жеки Чан иштирокидаги филмарни томоша қилар экан, болакайда қаҳрамони каби қўл ва оёқларда бирдек курашишни ўрганиш истаги пайдо бўлади. Кейин отаси уни ушу бўлимига олиб боради. У ерда бир-икки ой шуғулланади. Шу яқин атрофда бокс бўлими ҳам мавжуд эди. Боксдаги йигитлар ушудагилардан фарқли равишда кўплаб мусобақаларга борарди.

"У ерда юртимизнинг турли бурчакларидан медаллар билан келишарди. Қолаверса, боксда ажойиб мураббий ишлаган. Ушу билан шуғулланганимда, тепишни унчалик яхши билмас, кўп ҳолларда қўлим билан ишлардим. Дадам буларни барчасини инобатга олиб мени боксга етаклади", - дея хотирлайди чемпион.

"Мен бутун болалигимни ота-онам билан далада ўтказдим" 

Ота-онасининг 4 гектарга яқин ери бўлган. Баҳор-ёз-кузда бу ерларга пиёз ва буғдой экиб, қишда шу пулга кун кечиришган. 

Орадан вақтлар ўтиб Дмитрий ҳам мусобақаларга чиқа бошлади. Ўша вақтларда кўплаб чемпионларнинг ҳикоялари каби, Қирғизистонда ҳам болаларнинг мусобақаларга бориб-келиш ҳаражатларига барча ота-оналар ҳам пул топиб бера олишмаган.  

"Ота-онамнинг менга пул топиб беришлари мураккаб бўлган. Лекин менимча, улар буни завқ билан қилишди. Ҳозир менинг ҳам фарзандларим бор, машғулотлар учун пул тўлайман ва бу ҳеч қачон ачинарли эмаслигини тушунаман. Аммо ҳар бир киши турли хил даромадларга эга, бошқалар учун бюджетда болани мусобақаларга юборишдан кўра муҳимроқ устунлар мавжуд. Баъзи болалар пул топишган, турнирларга боришган, ютқазган ва йиғлаган. Нега йиғлаяпсиз деб сўрасангиз — Отам мен учун зўрға пул топди, мен биринчи жангдаёқ енгилдим, деганлари ёдимда...".

Санкт-Петербургга кўчиб борганидан сўнг оила аввалига у қадар ҳам яхши ҳаёт кечирмади. Қирғизистонда Биволлар оиласининг шахсий - 1982 йилдаги эски "Мерcедес" машинаси ва 5 хонали уйи бўлган. Питерда эса амакисининг оиласи билан бир уйда жами 9 киши яшаган. Чунки Россияда алоҳида хонадон 60 минг доллар атрофида эди. Қирғизистондаги 5 хонали уйини эса 3 минг долларга сотишган.

Янги шаҳарда Дмитрийнинг отаси микроавтобусда ишлаган.

"Отам онамнинг ишлашини хоҳламаган. Эрталаб соат 6 да жўнаб, соат 1 ларда қайтиб келарди. Икки кун ишлар, икки кун дам олар эди. Онам синглимни болалар боғчасига олиб борар, мен эса маҳаллий бокс бўлимига бордим. Кейин онам дўконга ишга кирди. Тахминан олти ойдан сўнг амаким бир хонали квартирага кўчиб ўтди, биз шу хонадонда қолдик. Аста-секин ривожлана бошладик. Мен катта бўлдим, ота-онамдан алоҳида уйга кўчиб ўтдим, кейин улар Санкт-Петербург чегараларида участка сотиб олдилар, уй қурдилар. Ҳозир онам ва дадам у ерда яшайдилар. Айтганча, отам ҳали ҳам ҳайдовчи бўлиб ишлайди. Онам эса газ корхонасида диспетчерлик хизмати бошлиғи", - деган эди интервюларининг бирида Бивол.

“Кейин қийин давр бошланди” – исроф қилинган пуллар

Дмитрий Россия чемпионатида ғолиб бўлганидан кейин стипендия ола бошлади ва унга ҳомийлар ҳам топилди. Мураббийи эса бокс орқали пул топиб, ҳаётда нимагадир эришиш мумкинлигини тушунтирди. Ҳаваскор бокс туфайли Санкт-Петербургдан ипотекага бир хонали квартира сотиб олди. 

Бивол 2012 йилда Европа чемпионига айланганидан сўнг маоши кўтарилди ва бу пулга нимадир қилиши кераклигни дарҳол англаб етди ва кейинчалик афсусланадиган ишларни қилди:

"Жаҳон, Европа чемпионатларида совриндор бўлган ўсмирлар ва ёшлар учун маош берилар эди. Ҳомийлик пуллари билан биргаликда жами - 80 минг рубл. Ўртача маошдан бир неча баравар кўп. Албатта, мен бу пулларни ақл билан ишлатмадим. Оиламизга у қадар ҳам қиммат бўлмаган автомобиль сотиб олдик. Лекин мен пулни исроф қилдим. Кейин қийин даврлар бошланди: ҳаваскор боксчининг маоши бир йилга мўлжалланган, кейин сиз бунга муносиблигингизни исботлашингиз керак".

Дмитрий ўсмирлар ўртасидаги барча – мамлакат, жаҳон, европа чемпионатларида ғолиб бўлди. Шундан сўнг жаҳон чемпионатида (ёшлар ўртасида) бронза медални қўлга киритди. Бунда совриндорларга бериладиган мукофот пуллари бекор қилинди. Бу пулларнинг ҳаммаси Олимпиадачилар учун сарфланадиган бўлди. 18 ёшида катталар жамоасига ўтди, у ерда омади юришмагач, амалда маошсиз қолди. Ўша вақтларда ҳамма нарсани тўғри йўналтириш кераклигини тушунди. Аввалига ички чемпионатда бронза, кейин кумуш медалга эга чиқди. Ўша йили иккинчи ўринни олган барча йигитлар Европа чемпионатига олиб борилди – Биволдан ташқари:

“Иккинчи ўринни олиб туриб ҳам қитъа турниридан қолиб кетдим. Биринчи бўлганимда ҳаммани жаҳон чемпионатига олиб боришди, мени эса Бутунжаҳон жанг санъатлари ўйинлари ва Универсиадага юборишди. Асосий мусобақалар менсиз ўтди. Негалигини билмайман. Кейин яна бир бор Россия чемпионлигини қўлга киритдим ва кўпроқ нарсага қодир эканимни ҳис қилдим”.

2013 йилдаги Қозон Универсиадасида иккинчи бўлди. Ярим финалда қўлидан олган жароҳатдан қолган чандиқ ҳамон Бивол билан бирга. У финалда жанг қилишни истарди, бироқ шифокорлар бунга руҳсат беришмади.  

Шундан сўнг, профессионал боксга ўтиш қарорига келди. Ҳа, у терма жамоада биринчи рақамли бўлиб қолиши ва шу ерда қолиб Олимпиадани кутиши мумкин эди. Аммо Бивол мустақил бўлишни, медаль ҳамда дипломлардан кўра кўпроқ ютуқларга эга чиқишни истарди. 2014 йилда АҚШга йўл олди. У ерда ҳамюртимиз Бектемир Мелиқўзиев устидан ғалаба қилган Габриэль Росадо ва GGG каби боксчилар билан спаррингларда қатнашди. Ўзининг проф боксчи бўлишини айнан ўша вақтларда англаб етган Дима Россияга қайтиб, мамлакат чемпионига айланди. Кейин эса, "Мир Бокса" промоушени билан шартнома тузди. 

Кумирларидан бири – Рой Жонс унга суратга тушишни таклиф қилган  

Болалигидаги кумири Майк Тайсон эди. Кейинчалик унинг ёнига Рой Жонс ҳам қўшилди. АҚШдаги жангларининг биридан сўнг Рой Жонс Биволга суратга тушиш таклифини билдирган. Дима интервьюларининг бирида кумирининг ачинарли якунланган карьераси ҳақида афсус билан гапирган.

Шахсий ҳаёти

Дмитрий 2013-йилда – Қозон Универсиадасидан бироз вақт ўтгач Екатерина исмли қиз билан оила қурди. Тўйи куни ҳам қўлидаги гипс ечилмаган эди. 

Жуфтлик 2007 йилда самолётда танишишган. 16 ёшли Бивол Сочидаги йиғинга, Екатерина эса онаси билан бирга бувисиникига учиб кетаётганди. Бивол жуда кўп вақтини оиласи билан ўтказади. Унинг икки нафар ўғли бор: Мирон ва Никон. Катта фарзанди 7 ёшда, хоккей билан шуғулланади. 

“20 000 кишилик арена бизга қарши эди, лекин энди бу муҳим эмас”

Бугун турмуш ўртоғининг ғалабасидан сўнг Екатерина Инстаграмда мурожаат йўллади. Видеода бу кунни қандай кутгани, жангни натижа эълон қилинмагунча кўролмагани, WВА'нинг футболкасини 5 йилдан бери кийиб юришини ҳақида гапирди. Ундан ташқари Дмитрий туғилган Токмак шаҳридаги кўча реклама баннерларида бу буюк ғалаба акс видеолар учун ҳам миннатдорчилик билдирди.

"Одамларни хафа қилмасин" деб тарбияланган боксчи фаолиятини Флойд Мейвезердек юқори даражада якунлашни истайди

"Мен ОАВ одами эмасман. Шовқинли чиқишлар ва компанияларни ёқтирмайман. Дўстлар ва оилам орасида бўлишни яхши кўраман. Мен жавоб бера олмайдиган нарсаларни айтишга тарбияланмаганман. Ёки жавоб бера оламанми, билмайман. "Одамларни хафа қилмасин" деб тарбияланганман".

Шу кунгача унинг ОАВ эътиборини қозониш учун ортиқча ҳаракатлар қилгани, кимнидир ҳақоратлагани ёки ўзни номуносиб тутганини кўрмаганмиз. Одамларни хафа қилишдан қўрқадиган боксчи фаолиятини Флойд Мейвезердек юқори даражада якунлашни истайди.

Сарвиноз РAХМОНҚУЛОВA тайёрлади.